Posted in Հայրենագիտություն

Իմ ծագումը

Ես ծագումով  Վանից եմ, բայց ծնվել եմ Երևանում և իմ ծնողները նույնպես։ Վանը Հայաստանի հնագույն խաղաքներից մեկնն է և  համարվում է առաջին մայրաքաղը։ Ես շատ բան չգիտեմ նրանց բարբառի մասին։ Պապիկս ու նրա ծնողները ծնվել էին Երևանում, ու երբեմն իմ պապիկը ծիծաղով հիշում էր իր Վանեցի տատիկի ասած մի քանի մտքեր, բառերը, ասացվացքներ ու բացատրում էր նրանց նշանակությունը։

Օրինակ “Գովեցին կատուխան, էլավ նստավ պատրխան” — “Կատվին գովեցին, բարձրացավ նստեց պատուհանի գոգին” — “Այսինքն՝ երես տվեցին աստառ ուզեց”։

“Քո տուն ակոլ չանի” — “Տունդ չքանդվի”  — ” Կամ՝ տունդ շեն մնա”։

Ակոլ — քանդվել

Կատուխան — կատու

Պատրխան — պատուհան

Պիպի — մեխ

Ստեպղին — գազար

Պզե — աղջիկ

Posted in Հորինուկ, Մայրենի

Հնար չունեցող աշունը

Լինում է, չի լինում մի Աշուն է լինում։ Այդ աշունը շատ գեղեցիկ էր և հետաքրքիր։ Աշունը ուներ երեք ընկեր՝ Սեպտեմբեր, Հոկտեմբեր և Նոյեմբեր։ Նրանք ծանոթացել էին Եղանակների դպրոցի չորրորդ դասարանում։ Այդպես նրանք խաղում էին իննսուն մեկ օր։ Հետո ցրտեցին և կարճացան օրերը։ Դրսում մարդ չկար։ Աշունը նրան վատ էր զգում, որովհետև չէր ուզում վերադառնալ քաղաք՝ Երղանաստ։ Նրա ընկերները շատ տխուր էին։ Աշունը գիտեր, թե ինչի է պետք գնալ, բայց չէր ասում ընկերները։ Օրերը անցնում էին, ընկերները տխրում ավելի ու ավելի։ Աշունը էլ հնարք չուներ։ Նա պատմեց ընկերներին և նրանք եկան Աշնան հետ Երղանաստ։

Posted in Մայրենի

Մայրենի

Անվանի՛ր մեկ բառով։

թռչունների խումբ — երամ

գայլերի խումբ — ոհմակ

ձիերի խումբ — երամակ

միասին նույն օրը ծնված — զույգ

և՛ ջրում, և՛ ցամաքում ապրող  — երկենցախ

ցողը ցուրտ ժամանակ — ձմեռ

Continue reading “Մայրենի”

Posted in Русский язык

Земной шар, небо, облака

Земной шар 

Давным-давно люди думали, что Земля плоская, как диск и покоится на спинах трёх китов, а теперь даже ребёнок знает, что Земля круглая.

Люди создали маленьую Земли и назвали её глобусом. А у тебя есть глобус? Если нет то не беда! Мы с Артёмом подскажем, как его смастерить. Глобус мы сделаем из апельсина, а вместе стержня, на котором должен держатся наш глобус, используем длинный карандаш. Нужно карандашом проткнуть апельсин сверху до низу. Попроси кого-нибуть из взрослых помочь тебе.

              Наш карандаш назавём осью Земного шара. А как же мы далжны держать шар в руке? Карандаш в месте с апельсином нужно чуть-чуть накланить.

    Северный полюс

Теперь давай вытащим карандаш из нашего «глобуса». Видишь, на нём остались дырочки. Назовём их полосами Земли. На верху — Северный полюс, а внизу — Южный полюс.

    Южный полюс 

А прямо посредине наденьем на наш глобус «поясок». Это экватор. Экватор делит Земной шар  на две половины. Ту половинку, на которой находится Северный полюс, называют северным полушарием, а ту половинку, где расположен Южный полюс — южный полушарием. Земной шар делят ещё на западное и восточное полушария. Линия, покоторой делится эти полушария, проходит от Северного полюса до Южного. На самом деле ни «дурачек» на полюсах, ни «пояска», ни «стержня» у Земли нет. Все эти точки и линии — воображаймые, условные. Они необходимы для того, чтобы легче было объяснить многие природные явление и сориентироватся в прострастве.

Continue reading “Земной шар, небо, облака”

Posted in Մայրենի

Ծիրանի ծառը. Առաջադրանքներ

Պատմվածքից դուրս գրել ծերուկ Հենդերսոնին բնութագրող հատվածները։

Հին, կիսաքանդ տան մեջ միստր Հենդերսոնը ամեն գարնան ուրախ անհամբերությամբ սպասում էր նրանց գալուն, միշտ գոհացնելով մանուկներին, որովհետև երևում էր վերջին րոպեին ու, վախեցնելով, փախցնում էր նրանց։

Բացատրի՛ր այս միտքը։

Իհարկե՛ լավ կլիներ, որ ծիրանները հասած լինեին։ Նրանք վախենում էին Հենդերսոնից, վախենում էին մեղքից, բռնվելու վտանգից և հանցանքից, վախենում էինք, որ մի քիչ շուտ են եկել, և ծիրանները կարող են խակ լինել։

Նրանք ադպես էին ասում, որ Յուլիսիսը չկարծի, որ նրանք ճանապարհ էին ընկել անիմաստ։

Տղաները աչալրջությամբ շրջապատեցին ծառը։ Նրանց սրտերում վախի ու հույսի խառնուրդ կար։ Եթե նույնիսկ ծիրանները խակ լիենին, գործի էուէյունը չէր փոխվում․ նշանակություն չուներ՝ իրենք հասա՞ծ ծիրանի գողության էին եկել, թե՞ խակ։

Նրանք եկել էին այդպես ասում, որովհետև նրանք եկել էին արկածների համար։

Posted in Մաթեմատիկա, Մաթեմատիկական խնդիրներ

Մաթեմատիկա

1․Հաշվի՛ր 15 մմ, 14 մմ, 16 մմ և 17 մմ կողմերով քառանկյան
պարագիծը։

Պարագիծ՝ 15 + 14 + 16 + 17 = 62

2․Հաշվի՛ր 3 դմ, 5 դմ, 8 դմ և 9 դմ կողմերով քառանկյան
պարագիծը։

Պարագիծ՝ 3 + 5 + 8 + 9 = 25

3․Հաշվիր ուղղանկյան պարագիծը, եթե հայտնի է, որ նրա լայնության և երկարության գումարը 16 է։

Պարագիծ՝ 16 × 2 = 32

4․Քառակուսու պարագիծը 28 սմ է։ Որքա՞ն է այդ քառակուսու կողմը։

1 կողմը՝ 28 ։ 4 = 7

5․Քառակուսու պարագիծը 24 սմ է։ Որքա՞ն է այդ քառակուսու
մակերեսը։

Պարագիծ՝ 24 ։ 4 = 6

                      6 × 6 = 36

Continue reading “Մաթեմատիկա”

Posted in Բնագիտություն

Աֆրիկա

%d1%81%d0%ba%d0%b0%d1%87%d0%b0%d0%bd%d0%bd%d1%8b%d0%b5-%d1%84%d0%b0%d0%b9%d0%bb%d1%8b

Մեծությամբ 2-րդ աշխարհամասն է:  Նրա ազգաբնակչությունը կազմում են հարյուրավոր բնիկ ցեղեր՝ իրենց բազմազան մշակույթներով։ Աֆրիկան ամենատաք մայրցամաքն է, որտեղ 53 պետություն կա։ Այստեղ է գտնվում աշխարհի ամենամեծ անապատը՝ Սահարան, և ամենաերկար գետը՝ Նեղոսը:

Աֆրիկյան սավաննաներում բնակվում են ռնգեղջյուր, ընձուղտ, զեբր ու բորենի, կենդանիների արքան՝առյուծը և ցամաքային ամենախոշոր կենդանին՝ աֆրիկյան փիղը: Հասարակածային խոնավ անտառներում’ ջունգլիներում հազարավոր կենդանիներ ու թռչուններ կան: Գետերում ու լճերում պատսպարված են կոկորդիլոսներն ու գետաձիերը:

Այս մայրցամաքը  Աֆրիկա են անվանել հին հռոմեացիները՝ տեղաբնիկ «աֆարիկ» ցեղի անունով: Ըստ զբաղեցրած տարածքի՝ Աֆրիկան երկրագնդի երկրորդ մայրցամաքն է՝ Եվրասիայից հետո: Դեռևս մեր թվականությունից շատ դարեր առաջ Աֆրիկայի հյուսիսային ափերն են այցելել փյունիկեցիները, հին հռոմեացիները, հին հույները: Ոսկի, փղոսկր և թանկարժեք փայտանյութ հայթայթելու համար եգիպտական փարավոնները արշավախմբեր են ուղարկել դեպի Նեղոս գետի վերին հոսանքները:

Continue reading “Աֆրիկա”