Posted in Բանաստեղծություններ, Մայրենի

Ժայռից մասուր է կաթում

Ժայռից մասուր է կաթում
Կարմիր սարսուռ է կաթում,

Ձորում մշուշ է:

Առուն մասուր է տանում,
Կարմիր սարսուռ է տանում,
Ի՜նչ էլ աշխույժ է:

Առուն բարի է այնպես,
Հասկանալի է այնպես,
Այնպես անուշ է:

Նա երկնչում է քարից,
Բայց երբ թռչում է քարից,
Ահռելի ուժ է:

Առուն ինչպե՞ս կլռի,
Սերս եկել է ջրի,
Ձեռքինը կուժ է:

Առուն մասուր է տանում,
Կարմիր սարսուռ է տանում,
Աշուն է, ուշ է:

Continue reading “Ժայռից մասուր է կաթում”

Posted in Русский язык

Муха и пчела

  Поздней осенью выдался славный денёк, какие и весной на редкость: тяжёлые тучи рассеялись, ветер улёгся, солнце выглянуло и смотрело ласково, как будто прощалось с растениями. Пчёлки, весело жужжа, перелетали с травки на травку не за мёдом, а просто так, чтобы повеселиться.

— Как вы глупы со своим весельем, — сказала им муха. — Разве вы не знаете, что это солнышко только на минуту. Сегодня же начнётся ветер, дождь, холод.

Все мы пропадём.

Зум-зум-зум! Зачем же пропадать? — отвечали мухе весёлые пчёлки.

-Мы повеселимся, пока светит солнышко, а как наступит непогода, спрячемся в свой тёплый улей. Там у нас есть много  мёду.

Вопросы:

  1. Когда выдался славный денёк?

Поздней осенью выдался славный денёк։

  1. Опишите, какая была погода?

Были тяжёлые тучи которые рассеялись, ветер улёгся, солнце            выглянуло и смотрело ласково, как будто прощалось с                            растениями.

  1. Что делали пчёлки?

Пчёлки, весело жужжа, перелетали с травки на травку не за.              мёдом, а просто так, чтобы повеселиться.

  1. Что сказала муха?

Муха сказала:

— Как вы глупы со своим весельем, — сказала им муха. — Разве вы не знаете, что это солнышко только на минуту. Сегодня же начнётся ветер, дождь, холод.

  1. Где хотели спрятаться пчёлы от непогоды?

Они спрячутся в свой тёплый улей.

Упражнение:

Лесные звери давно приготовились к зиме. Зимой медведь  залез в берлогу. Серый заяц сменил шубку на белую. Змея скрылась в норке. Сова спит в дупле. Пушистый снег всё закрыл тёплым одеялом.

Posted in Русский язык

Старик-годовик

Вышел старик-годовик, стал махать рукавом и пускать птиц. Каждая птица со своим особым именем. Махнул старик-годовик первый раз — и полетели первые три птицы. Повеял холод, мороз.
Махнул второй раз — снег стал таять, на полях появились цветы. Махнул третий раз — полетела третья тройка. Стало жарко, душно. Махнул четвёртый раз — полетели ещё три птицы. Подул холодный ветер, пошёл дождь. А птицы были не простые. У каждой птицы четыре крыла. В каждом крыле семь перьев. Одна половина пера белая, другая — чёрная.

  1. Прочитай. Ответь на вопросы.

Расскажи, что за птицы вылетели из рукава старика-годовика.

Вышли интересные птицы. 

Что обозначают четыре крыла?

Четыре крыла обозначают что вкаждом крыле семь перьев.

Что обозначают семь перьев в каждом крыле?

Одна половина каждого пера белая, другая — чёрная.

Почему одна половина пера белая, а другая чёрная?

Потому что они особенные. 

  1. Запомни парные согласные:
    [п] — [б], [ф] — [в], [к] — [г], [т] — [ д], [с] — [з], [ш] — [ ж].
    А теперь те согласные, которые бывают только звонкими: [л], [м], [н], [р], [й].

Чтобы правильно написать парные согласные в середине слова, их нужно проверять. Для этого надо изменить слово так, чтобы после проверяемого согласного звука стоял гласный.
сказка — сказочка
гудки — гудок
просьба — просить
прыжки — прыжок
лодка — лодочка
лошадка — лошади

Posted in Մայրենի, Մայրենիի գիրք-տետր

Մայրենիի գիրք-տետր

Գրիր հարցերի պատասխանները

Ինչպիսի՞ նապաստակն է ցատկոտում։
Վախկոտ նապաստակն է ցատկոտում:
Նապաստակը ե՞րբ է ցատկոտում։
Նապաստակը երեկոյան է ցատկոտում։
Նապաստակը ինչի՞ հետ է ցատկոտում։
Նապաստակը գազարի հետ է ցատկոտում։
Նապաստակը որտե՞ղ է ցատկոտում։
Նապաստակը անտառում է ցատկոտում։
Նապաստակը ինչպե՞ս է ցատկոտում։
Նապաստակը բարձր է ցատկոտում։

 

Գտածդ բառերով նախադասությունն ընդարձակի՛ր.
Վախկոտ նապաստակը երեկոյան, գազարի հետ անտառում բարձր ցատկոտում է:

Continue reading “Մայրենիի գիրք-տետր”

Posted in Բանաստեղծություններ, Մայրենի

Աշուն օր

Սևուկ ամպեր վար եկան
Օրան, օրան,
Սարի վրա շար եկան։
Ծագեց առավոտ
Պաղեց, սառավ օդ։

Գոռաց երկինք, բուք արավ,
Հևաց, հևաց.
Ծերուկ երկիր սուգ արավ։
Ճաքեց հեռուն ամպ,
Երկիր դողաց-բա՛մբ։

Բողբոջ արև շող կապեց,
Դողաց, սողաց,
Արյուն-ամպից քող կապեց։
Վառեց լեռան լանջ,
Լեռան ցավատանջ։

Տեղաց անձրև մաղ տալով,
Մարմանդ-մարմանդ,
Հոգնած տերև շաղ տալով։

Continue reading “Աշուն օր”

Posted in Բանաստեղծություններ, Մայրենի

Աշուն

Ծառեր, թփեր լեցուն միրգ,Մառան տարան գիրկ ու գիրկ,

Աշուն սնավ։

Տարափ ու բուք փչելով,
Վայուն–մայուն ճչելով՝
Աշուն ծնավ։

Սաղարթ–սաղարթ սարսելով,
Ոսկի տերև դարսելով
Աշուն քնավ։

Continue reading “Աշուն”

Posted in Մաթեմատիկա, Մաթեմատիկական խնդիրներ

Մաթեմատիկա

  1. Տրված թվերը ներկայացրենք կարգային միավորների
    գումարի տեսքով․

Օրինակ՝

1205=1·1000+2·100+5·1

236 = 2 × 100 + 10 × 3 + 1 × 6

807 = 100 × 8 + 1 × 7

4502 = 4 × 1000 + 5 × 100 + 1 × 2

1561 = 1 × 1000 + 100 × 5 + 6 × 10 + 1 × 1

46305 = 10 000 × 4 + 6 × 1000 + 3 × 100 + 5 × 1

75610 = 7 × 10 000 + 5 × 1000 + 6 × 100 + 1 × 10

400693 = 4 × 100 000 + 6 × 100 + 9 × 10 + 1 × 3

408964 = 4 × 100 000 + 6 × 100 + 9 × 10 + 1 × 3

  1. Կարգային միավորների գումարը  գրիր թվի տեսքով։

Օրինակ՝ 5· 100+3·10+2·1=532

6· 1000+2·100+4·1 = 1204

8· 1000+6·100+9·10+7·1 = 1697

4· 1000+3·10+6·1 = 1036

7· 10000+3·1000+2·10+5·1 = 13 025

4· 10000+3·100+2·10+4·1 = 10 324

3· 10000+3·1000+2·1 = 13 002

6· 100000+3·100+2·10+5·1 = 100 325

Continue reading “Մաթեմատիկա”

Posted in Բնագիտություն

Մայրցամաքներ, աշխարհամասեր

75394-004-D63D96A5 Pangea_animation_03

Եթե դիտենք աշխարհի քարտեզը, առաջին իսկ հայացքից կնկատենք, որ Երկրագնդի մակերևույթը բաժանված է ցամաքային և ջրային տարածքների: Երկրագնդի ցամաքի խոշորագույն տեղամասերը, որոնք շրջապատված են ծովերով ու օվկիանոսներով, կոչվում են մայրցամաքներ:
Երկրագնդի վրա կա 6 մայրցամաք:
Ամենամեծը Եվրասիան է,որի մեջ մտնում են Եվրոպա և Ասիա աշխարհամասերը, ուր գտնվում է նաև մեր հայրենիքը՝ Հայաստանը: Ափերը ողողվում են Հյուսիսային սառուցյալ, Խաղաղ, Ատլանտյան և Հնդկական օվկիանոսների ջրերով:

Մյուսներն են` Աֆրիկան, Հյուսիսային Ամերիկան, Հարավային Ամերիկան, հավերժական սառույցով ծածկված Անտարկտիդան և ամենափոքր մայրցամաքը՝ Ավստրալիան:

Մայրցամաքները շրջապատի կղզիների հետ միասին կոչվում են աշխարհամասեր: Դրանք նույնպես վեցն են՝ Եվրոպա, Ասիա, Աֆրիկա, Ամերիկա, Ավստրալիա, Անտարկտիդա:

Միլիոնավոր տարիներ առաջ Հարավային Ամերիկան, Աֆրիկան, Ասիայի մի մասը, Ավստրալիան և Անտարկտիդան կազմել են մեկ մայրցամաք՝ Գոնդվանան:

Continue reading “Մայրցամաքներ, աշխարհամասեր”

Posted in Մաթեմատիկա

Արաբական և հունական թվեր

Արաբական թվերը առաջացել են Հնդկաստանում V(5) դարից ոչ ուշ: Այդ ժամանակ էլ բացահայտվել և ձևավորվել է զրոյի (շունյա) հասկացությունը, որը թույլ է տվել անցնել թվերի դիրքային գրառմանը:

“Արաբական թվեր” անվանումը ձևավորվել է պատմականորեն, քանի որ հենց արաբներն էին տարածում տասնորդական դիրքային համակարգը:

 

Ավանդական արաբական թվերը (տե´ս աղյուսակի երկրորդ սյունը, ձախ ընտրանք ) հանդիսանում են հնդկական թվերի ձևափոխված գծագրերը:

Գրառման հնդկական համակարգը լայնորեն ժողովրդականացրել է ալ-Խորեզմին, հանրահայտ “Կիտաբ ալ-ջաբր վա-լ-մուկաբալա” աշխատության հեղինակը: Այս աշխատության անվանումից է առաջացել “ալգեբրա” (հանրահաշիվ) տերմինը:

 

Զրոն, որ այսօր մենք օգտագործում ենք հաշվարկներ կատարելիս, եկել է արաբական թվերի հետ, սակայն նրա հայրենիքը Հնդկաստանն է: Փաստորեն Հնդկաստանում օգտագործել են հաշվարկման 10- հիմնային համակարգը:
Իսկ ինչպե՞ ս էին նախկինում հաշվում առանց զրոյի. դա միաժամանակ և՛ հնարավոր էր և՛ ոչ:

Զրոյի նման ինչ -որ բան հիշատակվում է դեռևս բաբելոնական արձանագրություններում: Բաբելոնացիները զրոն որպես թիվ չեն օգտագործել, սակայն նրանք տրամաբանորեն տարբերել են օրինակ 202-ը 22-ից: Նրանց մոտ գործում էր հաշվարկման 16- հիմնային համակարգը:

Օրինակ հին հույները ընդհանրպես չին օգտագործու զրոն, իսկ հին հռոմեացիները, ունեին հռոմեական թվեր, որոնց մեջ զրոն բացակայում էր:

Հին հույներն ու եգիպտացիները հաշվելու համար օգտագործում էին կլոր քարեր, իսկ երբ հանում էին այդ քարերը նրանց տեղը մնում էր ազատ, առաջանում էր կլոր անցք: Այդ ժամանակ դեռևս այդ ազատ տեղը զրո անվանումը չէր ստացել:

Հաշվարկման 10 հիմնային համակարգ էր գործում նաև Հին Չինաստանում և թվերը` միավորները, տասնավորները, հարյուրավորները, նրանք հաշվում էին փայտիկներով, իսկ զրոյի տեղը բաց էին թողնում:

Մայաների մոտ ևս եղել է զրոյի գաղափարը, սակայն նրանք զրոն անվանել են “սկիզբ” և նրանց օրացույցը սկսվում է հենց այդ “սկզբից”, որ նրանք անվանել են ԱՀԱՈՒ:

Հնդիկ մաթեմատիկոսներ Բրահմագուպտան, Մահավիրը և Բխասկարը ասում էին, որ երբ մի մարդուց հանում ես հենց իրեն մնում է “ոչինչը” և հենց այդ ոչինչն էլ դարձավ ԶՐՈՆ: